महाराष्ट्रात काँग्रेस–वंचित युती : नव्या राजकारणाची सकारात्मक दिशा.
रतनकुमार साळवे 9923502320 छत्रपतीसंभाजीनगर महाराष्ट्र हे नेहमीच परिवर्तनशील, प्रयोगशील आणि सामाजिक भान असलेलं राजकारण जपणारा प्रदेश राहिला आहे. गेल्या काही वर्षांत राज्याच्या राजकीय पटावर अनेक उलथापालथी घडल्या, शक्तीसमिकरण बदलले, विचारसरणींमध्ये फूट पडली, आणि मतदारांच्या अपेक्षा देखील बदलत गेल्या. अशा पार्श्वभूमीवर अलीकडे अनेक ठिकाणी काँग्रेस आणि वंचित बहुजन आघाडी यांच्यात होत असलेली युती ही केवळ राजकीय समिकरण नसून, महाराष्ट्रातील सामाजिक न्याय, समता आणि प्रगतिशील राजकारणासाठी एक महत्त्वाचा टप्पा मानली जात आहे. या नव्या समीकरणामुळे राज्याच्या राजकारणाला नवी दिशा मिळू शकते, कारण ही युती मतांची बेरीज नसून विचारांची सांगड आहे.
*सामाजिक न्यायाची समान दृष्टी*
काँग्रेस ही स्वातंत्र्यापासून देशाच्या सामाजिक बांधणीमध्ये महत्त्वाची भूमिका बजावणारी पक्षसंस्था. तर वंचित बहुजन आघाडी ही नव्या पिढीतील वंचित, मागास, दलित, मुस्लिम आणि बहुजन समाजाच्या प्रश्नांसाठी थेट भिडणारी संघटना आहे. या दोन्हींच्या एकत्र येण्यामुळे सामाजिक न्यायाचा मुद्दा अधिक प्रभावीपणे राजकारणाच्या केंद्रस्थानी येईल. ही सांगड फुले–शाहू–आंबेडकरांच्या विचारांचा वास्तविक विस्तार करण्याची संधी देते.
*राजकारणात नव्या ऊर्जा व नेतृत्वाची भर*
वंचित बहुजन आघाडीमुळे महाराष्ट्राच्या राजकारणात नव्या पिढीचे, तळागाळातील तरुण नेतृत्व पुढे येत आहे. तर काँग्रेसकडे अनुभवी, प्रशासकीय जाण असलेले नेते आहेत. या दोन्हींचा समन्वय तरुणाईची ऊर्जा आणि अनुभवाचा समतोल साधून महाराष्ट्राला एक सक्षम पर्याय देऊ शकतो.
*तळागाळातील मतदारांचा विश्वास वाढण्याची शक्यता*
वंचित आघाडी तळागाळातील जनतेशी जोडलेली आहे. त्यांच्या प्रश्नांवर त्यांनी अनेकदा आक्रमक भूमिका घेतली आहे. दुसरीकडे, काँग्रेसकडे देशव्यापी संघटनात्मक रचना आहे. या मुळे गावपातळीवरील संघटन,
शहरातील प्रबुद्ध मतदारवर्ग,
आणि अल्पसंख्याक समुदाय
हे सर्व एका मोठ्या राजकीय छत्राखाली येऊ शकतात.
यामुळे मतदारांच्या मनात “पर्यायी, सक्षम आणि सर्वसमावेशक सत्ता” या संकल्पनेविषयी विश्वास निर्माण होऊ शकतो.
*महाराष्ट्रातील सत्तासमीकरणात नवी शक्यता*
राज्यात गेल्या काही वर्षांत सत्तानाट्य, युती-विच्छेद, बंडखोरी यामुळे स्थिरतेचा अभाव दिसून आला. मतदारही आता स्थिरता, विकास आणि सामाजिक बांधिलकी शोधत आहेत.
काँग्रेस-वंचितची युती ही या अस्थिरतेला पर्याय देऊ शकते.ही युती जितकी विचारांवर आधारित दिसते, तितकीच ती प्रादेशिक, सामाजिक आणि आर्थिक प्रश्नांवरही ठोस भूमिका घेऊ शकते.
*प्रगतिशील महाराष्ट्राच्या संकल्पनेला बळ*
महाराष्ट्र नेहमीच प्रगतिशील विचारांचा अग्रदूत राहिला आहे. शाहू महाराजांचे प्रबोधन,महात्मा फुलेंचे समतावादी ध्येय, डॉ. बाबासाहेब आंबेडकरांचे राज्यघटनात्मक मूल्य
या वारशाला आजच्या राजकीय परिस्थितीत पुन्हा केंद्रस्थानी आणण्यासाठी ही युती महत्त्वाची ठरू शकते.
सामाजिक सलोखा, धर्मनिरपेक्षता, संविधानवाद ही काँग्रेसची मूलभूत तत्त्वे; तर वंचितची लढाऊ, जनआधारित आणि प्रखर सामाजिक, संविधानवादी भूमिका, हे प्रवाह महाराष्ट्राला अधिक प्रगतिशील दिशेने नेऊ शकतात.
*विकासाच्या नवा आराखड्याची शक्यता*
ही युती केवळ सामाजिक न्यायावर नाही, तर विकासावरही स्पष्ट भूमिका मांडू शकते, ग्रामीण विकास
शिक्षण,महिलांचे सबलीकरण
तंत्रज्ञान आधारित रोजगार,
शेतकरी व श्रमिक प्रश्न
या मुद्द्यांवर दोन्ही पक्षांची नीती जवळ-जवळ समान आहे. त्यामुळे राज्यासाठी वास्तववादी व लोकाभिमुख विकास आराखडा तयार होऊ शकतो.
*महाराष्ट्राच्या राजकारणाला सकारात्मकता आणि समतोल*
राजकारणात आरोप-प्रत्यारोप, ताटातूट, बंडखोरी अशी नकारात्मकता वाढत असताना काँग्रेस आणि वंचित युती ही बांधकामात्मक राजकारणाचा संदेश देणारी आहे.
ही युती “एकत्र येऊन लढा, विभाजन टाळा” असा सकारात्मक संदेश देते.
यामुळे महाराष्ट्राच्या राजकारणात शिस्त, दिशा, आणि तत्त्वनिष्ठा परत आणण्याची क्षमता यात आहे. काँग्रेस–वंचित बहुजन आघाडीची होत असलेली सांगड ही केवळ निवडणुकीची बेरीज नाही; ती महाराष्ट्राच्या राजकीय संस्कृतीतील नवा अध्याय ठरू शकते.
ही युती सामाजिक न्याय, प्रगतिशीलता, स्थिरता, संयुक्त नेतृत्व आणि व्यापक विकास या पाच आधारस्तंभांवर उभी राहू शकते. महाराष्ट्राला एक सकारात्मक, सक्षम आणि तत्त्वनिष्ठ पर्याय देण्याची ही मोठी संधी आहे. राजकारणात नवे समीकरण फक्त सत्ता बदलत नाही ते दिशा बदलते. आणि काँग्रेस–वंचितची युती महाराष्ट्राला नवी, समावेशक आणि प्रगतिशील दिशा देऊ शकते.
संपादक-
रतनकुमार साळवे,
दैनिक ‘निळे प्रतीक ” छत्रपती संभाजीनगर
9923502320